Tên di sản : Núi Văn Trinh và Đền thờ Chiêu Văn Vương - Trần Nhật Duật
Tỉnh/Thành phố : Thanh Hóa
Loại di tích :
Di tích lịch sử
Sô quyết định : Số 255/QĐ-CT
Giới thiệu
Núi Văn Trinh hiện nay phần lớn nằm thuộc địa giới thành chính xã Quảng Hợp thuộc tờ bản đồ số 05 ngày 18/10/2001 xã Quảng Hợp, phần phía Nam và Tây Nam giáp Quảng Ngọc một phần xã Quảng Văn. Trước đây đã xảy ra tình trạng khai thác than ở mỏm núi Đông Nam làm méo mó biến dạng một phần quả núi. Nhưng hiện nay núi Văn Trinh đã được lực lượng quân đội trông coi và bảo vệ.
Đền thờ Chiêu Văn Vương Trần Nhật Duật toạ lạc dưới chân núi nằm theo hướng Tây Bắc, thuộc xã Quảng Hợp. Năm 1963 do nhiều yếu tố tự nhiên và xã hội ngôi đền bị huỷ hoại và tháo dỡ hoàn toàn. Khảo sát thực tế tại địa phương thì số gỗ lim của đền đã làm được 12 gian lớp học, qua đó ta thấy được sự to lớn của ngôi đền xưa. Các triều đại phong kiến tiếp theo đều có những định kỳ tu bổ trùng tu cho ngôi đền được khang trang hơn, cấp 18 mẫu ruộng làm đất hương hoả cho đền thể hiện sự ghi nhận biết ơn sự nghiệp kháng chiến của nhà Trần, các năm tu bổ đều được ghi trên thượng lương của đền còn sót lại đến nay.
Theo lời kể của những người làm thì từ lâu năm ở ngôi đền có kiến trúc kiểu tiền công hậu quốc gồm tiền đường, trung đường và chính điện, hai bên là nhà giải vũ, ngôi đền có tường đá bao quanh toàn bộ khuôn viên đều đủ số người đến hành lễ trong dịp giỗ chạp, lễ hội, các kỳ lễ hội được tổ chức theo nghiêm luật của nhà nước phong kiến quy định. Nội thất trong đền có nhiều đồ thời trạm trổ nghệ thuật tinh vi được bố trí theo đúng nguyên tắc. Năm 1990 nhân dân quanh vùng đã nguyện đóng góp xây một đền thờ trên móng của hậu cung cũ để lấy nơi hương khói thờ tự ông. Ở đền còn có nhiều câu đối lưu truyền tới ngày nay như:
Thiên giáng thanh nhân bình Bắc định
Địa lưu phân tín trấn Nam bang
Thống kê hiện vật:
Tài liệu và hiện vật còn lưu giữ.
Một bản thân tích viết vào thời Nguyễn khổ 24x18cm chép trên giấy gió văn bản này viết lại sự tích thần, một số bài văn tế...một số sắc phong của triều đại phong kiến phong cho Trần Nhật Duật (có bản dịch kèm theo). Bản được chép sớm nhất là năm 1783 muộn là 1850. Đây là bản thân tích do ông Chủ tịch UBND xã Quảng Hợp mới phát hiện và đang bảo quản.
Một tượng đá quan võ thời Trần cao 1,1m dày 0,33m, rộng vai 35cm bị gãy đầu .
Một tượng đá quan văn thời Trần còn nguyên vẹn kích thước như trên.
Một tượng giống đá mất đầu cao 0,35cm, dày 0,26cm, dài 0,49cm.
Một tượng giống đá mất đầu cao 0,37cm, dày 0,25cm, dài 0,44cm. Hai viên gạch thời Trần khổ 28 cm x 28 cm x 7,5cm.
Hai viên gạch dài 37cm, rộng 19cm, dày 0,5cm.
Một bình gốm cao 12cm đường kính miệng là 6cm, đường kính thân là 8,5cm.
Đế đá 3 cấp vuông 40cm
1 khám thờ cao 80cm, rộng 50cm, dày 35 cm
1 bát hương đá cổ cao 40cm, đường kính 30cm.
1 rương gỗ đựng đồ cúng tế cao 90cm, dài 1,2m
Khay gỗ, mâm bồng, bát hương...
Loại hình di tích:
Núi Văn Trinh và Đền thờ Chiêu Văn Vương - Trần Nhật Duật là Di tích Lịch sử văn hoá.